Symulator doświetlenia

Dlaczego światło dzienne w halach i magazynach to dziś „must have”?

Jeszcze kilka lat temu świetliki dachowe były traktowane jako miły dodatek. Dziś, przy cenach energii elektrycznej i rosnących wymaganiach pracowników, stają się realnym narzędziem optymalizacji kosztów.

Właściciele i zarządcy obiektów przemysłowych zadają sobie kilka prostych, ale kluczowych pytań:

• Czy opłaca mi się inwestować w świetliki dachowe?
• Ile realnie zaoszczędzę na rachunkach za prąd?
• Jak bardzo poprawi się doświetlenie hali, i w jakich godzinach?
• Czy planowana liczba świetlików ma sens, czy to tylko „ładny rysunek w katalogu”?

Właśnie tutaj wchodzi nasze narzędzie symulacyjne, dostępne bezpośrednio na stronie www. Zostało stworzone tak, żeby w kilka minut odpowiedzieć na te pytania, w sposób zrozumiały dla inwestora, projektanta, kierownika utrzymania ruchu czy dyrektora finansowego.

---

Co robi symulator świetlików dachowych?

Symulator łączy trzy poziomy analiz:

1. Geometria słońca – czyli kąt padania światła w zależności od pory roku, szerokości geograficznej i godziny dnia.
2. Geometria świetlika – wymiary, liczba, wysokość nad dachem, nachylenie, cień od przeszkód.
3. Ekonomia energii – zużycie kWh i koszt zł/rok dla hali z zamkniętym dachem oraz z systemem świetlików.

Przekładając to na prosty język:
narzędzie pokazuje kiedy, ile i za ile światła dziennego można „wyciągnąć” z dachu.

---

1. Symulacja kąta padania światła – jak zmienia się słońce w ciągu roku

Pierwszy poziom to symulator słońca. Użytkownik podaje:

• szerokość geograficzną (domyślnie ustawiona na ok. 50°N – czyli Śląsk i okolice),
• datę – może to być dowolny dzień roku, albo szybkie przyciski:
  • „Zima – 21 grudnia”,
  • „Lato – 21 czerwca”.

Narzędzie wylicza i pokazuje:

• wysokość słońca nad horyzontem w ciągu dnia (godzina po godzinie),
• godziny najsilniejszego doświetlenia – podsumowane w czytelnej formie typu: „Najlepsze doświetlenie: około 10:00–13:00”.

Dzięki temu zarządca obiektu nie musi czytać podręczników astronomii. Wystarczy spojrzeć na tabelę i wykres, żeby zobaczyć:

• jak bardzo różni się doświetlenie zimą i latem,
• kiedy jest sens planować największe wykorzystanie światła dziennego (np. szczyt produkcji),
• w których godzinach świetliki będą faktycznie pracować z największą skutecznością.

---

2. Parametry świetlików – nie tylko „dziura w dachu”

Drugi poziom to geometria samych świetlików. Różne obiekty mają różne potrzeby: hala logistyczna, magazyn wysokiego składowania, hala produkcyjna, zakład obróbki metalu czy przetwórnia spożywcza. Symulator pozwala zasymulować to na poziomie:

• wymiarów pojedynczego świetlika – np. 2 × 4 m,
• liczby świetlików – np. 20 sztuk,
• co daje łączną powierzchnię doświetlenia – np. 160 m², co przy hali 2000 m² oznacza ok. 8% dachu.

Użytkownik zobaczy w podsumowaniu:

„Łączna powierzchnia świetlików: 160,0 m² (20 × 8,0 m²). To około 8,0% powierzchni hali.”

To ważne, bo w branży przyjmuje się, że opłacalny poziom światła dziennego zaczyna się tam, gdzie świetliki stanowią kilka procent powierzchni dachu. Narzędzie od razu pokazuje, czy jesteśmy w rozsądnym zakresie, czy planujemy zbyt mało (lub zbyt dużo) świetlików.

---

3. Wysokość, nachylenie i cień – czyli realne warunki na dachu

Świat w katalogu wygląda pięknie, ale w rzeczywistości:

• świetlik stoi na cokole,
• obok jest attyka,
• jeszcze dalej kominy, klimatyzatory, sąsiedni budynek.

Dlatego symulator uwzględnia również:

Wysokość świetlika nad dachem

Można podać wysokość cokołu, np. 0,5 m.
Im wyżej świetlik, tym łatwiej „wychodzi z cienia” przy niskim słońcu.

Nachylenie świetlików

Można ustawić kąt nachylenia, np.:

• 0° – świetlik poziomy,
• ok. 30° – świetliki kalenicowe lub nachylone w kierunku południowym.

Symulator szacuje, jak zmiana kąta wpływa na efektywne wykorzystanie światła – przy zachowaniu prostych założeń (bez komplikowania analizy azymutem).

Cień od przeszkody

To szczególnie ważne przy:

• attykach,
• ekranach przeciwhałasowych,
• wyższym sąsiednim obiekcie,
• elementach technicznych na dachu.

Narzędzie prosi o dwie liczby, opisane po ludzku:

• wysokość przeszkody ponad poziom dachu (m) – np. attyka 1,2 m,
• odległość przeszkody od środka świetlika (m) – np. 3 m.

Na tej podstawie symulator wylicza kąt, przy którym słońce musi być nad horyzontem, żeby świetlik wyszedł z cienia. Jeśli w danej godzinie słońce jest niżej – pojawia się informacja „cień od przeszkody” przy konkretnej godzinie.

To pozwala:

• sprawdzić, czy warto przenieść świetlik w inne miejsce,
• ocenić, czy podwyższenie cokołu ma sens,
• uniknąć sytuacji, w której inwestor myśli, że będzie miał „mnóstwo światła”, a w praktyce większą część dnia jest cień.

---

4. Wykres godzinowy – światło widziane oczami kierownika produkcji

Wszystkie powyższe parametry przekładają się na wykres intensywności doświetlenia w ciągu dnia. Na osi X – godziny (np. 5:00–20:00), na osi Y – względna intensywność światła, którą „przepuszczają” świetliki.

Taka wizualizacja:

• pozwala intuicyjnie zrozumieć, jak „przewala się” światło przez halę w ciągu dnia,
• ułatwia rozmowę z osobami decyzyjnymi – zamiast suchych liczb są konkretne „górki” i „dołki” na wykresie,
• pomaga dopasować godziny pracy (np. szczyt produkcji) do czasu, gdy światło dzienne jest największym wsparciem.

---

5. Moduł kosztowy – ile prądu zużywa hala z i bez świetlików?

Najważniejsza część z punktu widzenia finansów to moduł energetyczny.
Użytkownik podaje parametry typowe dla swojego obiektu:

• powierzchnia hali – domyślnie 2000 m²,
• moc oświetlenia w W/m² – np. 10 W/m² (typowa wartość dla LED w halach),
• godziny pracy – domyślnie 6:00–16:00 (10 godzin dziennie),
• liczba dni pracy w roku – np. 250,
• cena energii elektrycznej w zł/kWh,
• wykorzystanie światła dziennego (%) – np. 70%, jeśli jest automatyka sterująca intensywnością opraw (DALI itp.).

Symulator oblicza:

1. Roczne zużycie energii i koszt przy dachu zamkniętym
   – tak, jakby hala nie miała żadnych świetlików.
2. Roczne zużycie energii i koszt przy zastosowaniu świetlików
   – z uwzględnieniem:
   • geometrii słońca w typowym dniu roku (około równonocy),
   • liczby i powierzchni świetlików,
   • udziału światła dziennego,
   • godzin pracy.
3. Oszczędność roczną:
   • w kWh/rok,
   • w zł/rok,
   • procentowo.

Co ważne:
roczne koszty są liczone na podstawie typowego dnia roku, a nie konkretnej wybranej daty. Dzięki temu:

• kliknięcie „Zima” czy „Lato” nie rozwala wyniku,
• roczny bilans energetyczny jest stabilny i ma sens z biznesowego punktu widzenia.

W podsumowaniu użytkownik dostaje bardzo konkretny komunikat, w stylu:

„Dach zamknięty (bez świetlików): ok. X kWh/rok, Y zł/rok.
Dach z 20 świetlikami: ok. X₂ kWh/rok, Y₂ zł/rok.
Oszczędność: ok. Z kWh/rok (np. 25%) i Z₂ zł/rok.”

To jest właśnie ten moment, kiedy dyrektor finansowy przestaje widzieć świetlik jako „dodatkowy koszt inwestycyjny”, a zaczyna widzieć go jako narzędzie do obniżenia rachunków za prąd.

---

6. Domyślny scenariusz – od razu widać, że to się opłaca

Domyślne ustawienia narzędzia są tak przemyślane, żeby od razu pokazywać sensowny, realistyczny przypadek:

• hala 2000 m²,
• 20 świetlików 2×4 m – 160 m², czyli ok. 8% powierzchni dachu,
• godziny pracy 6:00–16:00 – typowy dzień produkcyjny,
• umiarkowana moc oświetlenia LED,
• rozsądna cena energii,
• realny poziom wykorzystania światła dziennego.

Dzięki temu osoba, która pierwszy raz uruchamia symulator:

• nie musi znać wszystkich parametrów z głowy,
• od razu widzi przykład oszczędności dla dość typowej hali,
• może potem modyfikować parametry pod własny obiekt – większy, mniejszy, z innymi godzinami pracy.

---

7. Dla kogo jest to narzędzie?

Symulator świetlików dachowych przyda się praktycznie wszystkim, którzy mają do czynienia z halami i magazynami:

• inwestorom planującym nowy obiekt – żeby na wczesnym etapie wiedzieć, czy warto uwzględnić świetliki i w jakiej skali,
• zarządcom istniejących obiektów – aby policzyć, czy dołożenie świetlików do obecnego dachu ma sens,
• projektantom i architektom – jako proste narzędzie pomocnicze do rozmowy z klientem,
• osobom odpowiedzialnym za utrzymanie ruchu / energetykę – by uzasadnić modernizację oświetlenia i instalację świetlików liczbami.

---

Podsumowanie: proste narzędzie, bardzo konkretne decyzje

Największa wartość tego symulatora polega na tym, że łączy:

• świat fizyki i geometrii słońca – pokazuje, skąd i kiedy jest światło,
• świat techniki – uwzględnia wymiary, ilość, ustawienie i zacienienie świetlików,
• świat biznesu – przelicza to wszystko na kWh i zł/rok.

Dzięki temu zamiast rozmowy na poziomie:
„świetliki są fajne, bo będzie jaśniej”
można pokazać:

• jak dokładnie zmienia się doświetlenie w ciągu dnia i roku,
• jaka liczba świetlików ma sens przy danej powierzchni hali,
• ile realnie można zaoszczędzić na rachunkach za prąd.

To już nie jest narzędzie „tylko dla inżynierów” – to kalkulator decyzji inwestycyjnych, który każdy może obsłużyć z poziomu przeglądarki, bez specjalistycznej wiedzy. I o to dokładnie chodziło.